4η εβδομάδα Καλοκαιρινό CAMP 2023

Δευτέρα 10 Ιουλίου: Ακαδημία Αθηνών

Επισκεπτόμαστε το ωραιότερο νεοκλασικό οικοδόμημα του κόσμου!

Tο μέγαρο της Aκαδημίας Aθηνών αποτελεί το ένα από τα μέρη της “αρχιτεκτονικής τριλογίας”, Eθνική Bιβλιοθήκη – Πανεπιστήμιο – Aκαδημία, που σχεδίασε το 1859 ο Δανός αρχιτέκτονας Theophil Hansen (1813-1891). Θεωρείται το σημαντικότερο έργο του Hansen, και, κατά τη γνώμη των ειδικών, είναι το ωραιότερο νεοκλασικό οικοδόμημα του κόσμου. Πηγή της έμπνευσης του αρχιτέκτονα ήταν η κλασική αρχιτεκτονική του αθηναϊκού 5ου αιώνα, όπως εμφανίζεται με τα μνημεία της Aκροπόλεως. Eιδικότερα ο Hansen έλαβε τα στοιχεία ιωνικού ρυθμού που κυριαρχούν στο οικοδόμημα της Aκαδημίας από το κομψοτέχνημα του Eρεχθείου. Στον γλυπτικό και ζωγραφικό διάκοσμο του μεγάρου συγκεφαλαιώνεται όλη η αρχαία ελληνική παράδοση και συγχρόνως εκφράζονται τα χαρακτηριστικά και τα οράματα του Eλληνισμού της εποχής. Kατά την κατάθεση του θεμελίου λίθου ο Όθων εξέφρασε την ευχή “ἵνα ἡ Aκαδημία αὕτη συντελέση πρὸς ἀνύψωσιν τῆς Eλλάδος εἰς τὴν ἀρχαίαν αὐτῆς ἐπιστημονικὴν δόξαν”.

Τρίτη 11 Ιουλίου: Αρχαία Αγορά

Η Αγορά αποτελούσε το επίκεντρο της δημόσιας ζωής της αρχαίας Αθήνας. Ήταν ο χώρος όπου διοικητικές, πολιτικές, δικαστικές, εμπορικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και θρησκευτικές δραστηριότητες λάμβαναν χώρα. Η περιοχή που κάλυπτε την Αγορά χρησιμοποιήθηκε χωρίς διακοπή σε όλες τις περιόδους της Αθηναϊκής ιστορίας. Πολύ πριν μετατραπεί σε δημοτικό κέντρο της πόλης των Αθηνών, κατά τη διάρκεια της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.), χρησίμευε ως κοιμητήριο. Στις αρχές του 6 ου αι. π.Χ., την εποχή του Σόλωνα του νομοθέτη, η Αγορά απέκτησε τον δημόσιο χαρακτήρα της.

Περιηγούμαστε από τα μέλη της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών που πραγματοποιεί ανασκαφές στον χώρο της Αγοράς από το 1931, επισκεπτόμαστε τον ναό του Ηφαίστου, την στοά του Αττάλου, το μουσείο και τον χώρο ανασκαφής, συλλογής και καταγραφής των ευρημάτων.

Τετάρτη 12 Ιουλίου: Ρωμαϊκή Αγορά

Η Ρωμαϊκή Αγορά ήταν η κεντρική αγορά στην αρχαία Αθήνα στους Ρωμαϊκούς χρόνους. Στο χώρο αυτό πραγματοποιούνταν εμπορικές συναλλαγές και συναθροίσεις.

Οι Ρωμαίοι επέλεξαν να χτίσουν τη Ρωμαϊκή αγορά στη συγκεκριμένη τοποθεσία, ακριβώς επειδή βρίσκεται σε ένα στρατηγικό σημείο: ανάμεσα στην Ακρόπολη το σημαντικότερο θρησκευτικό και συμβολικό χώρο της πόλης και την αρχαία αγορά το κέντρο της εμπορικής και πολιτικής ζωής της εποχής. Δημιουργήθηκε ως συνέχεια της αρχαίας αγοράς, προκειμένου να ικανοποιήσει τις ανάγκες της καθημερινής ζωής της πόλης και συνδέθηκε με την Αρχαία Αγορά μέσα από έναν δρόμο.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η πύλη της Αθηνάς Αρχηγέτιδος, ονομάστηκε πύλη του παζαριού, καθώς την εποχή εκείνη ο χώρος χρησιμοποιήθηκε ως παζάρι σιταριού. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του 1843, προκειμένου να ολοκληρωθεί η έρευνα, κατεδαφίστηκε ο ναός του Προφήτη Ηλία (“Παναγία των Καταλανών”).  Ανακαλύφθηκε ξανά τον 20ό αιώνα και ανασκάφτηκε από τους αρχαιολόγους.

Πέμπτη 13 Ιουλίου: Αστεροσκοπείο

Tο εντυπωσιακό Εθνικό Αστεροσκοπείο είναι το 1ο ερευνητικό κέντρο του νεότερου Ελληνικού κράτους. Ο θεμέλιος λίθος του ιστορικού κτιρίου Σίνα, που δεσπόζει στο Λόφο Νυμφών στο Θησείο, τοποθετήθηκε από τον Βασιλιά Όθωνα το 1842. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1846 με χρηματοδότηση του ευπατρίδη βαρόνου Σίνα. Έκτοτε προσφέρει αδιαλείπτως, ακόμα και στα σκοτεινά χρόνια της ναζιστικής κατοχής, στην Ελληνική Επιστήμη και στο Κράτος, τόσο στη παραγωγή νέας γνώσης όσο και σε υπηρεσίες θεμελιώδεις για την λειτουργία του κράτους, όπως ήταν η ιστορική υπηρεσία υπολογισμού της Ώρας Ελλάδος, απαραίτητη για την εμπορική και ναυτιλιακή ανάπτυξη της χώρας. Μαθαίνουμε την ιστορία του νεοκλασικού κτηρίου, ακολουθούμε τους αστρονόμους – ξεναγούς μας και βεβαίως, παρατηρούμε τον ουρανό με το ιστορικό, τεράστιο τηλεσκόπιο Δωρίδη.

Παρασκευή 14 Ιουλίου: Βραυρώνα

Η Βραυρώνα είναι σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της Αττικής, γνωστή για τον ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος που έχει δώσει το όνομά του στον σύγχρονο δήμο της ανατολικής Αττικής, αλλά και στον παραθαλάσσιο γειτονικό οικισμό της Αρτέμιδας. Τόπος διαλεγμένος από τους ανθρώπους για να ζήσουν ήδη 3.000 χρόνια πριν από την Κλασσική Αρχαιότητα, οπότε κτίστηκε το Ιερό- οι αρχαιολόγοι εκτιμούν πως αυτός ο χώρος, αυτά τα ίδια στρέμματα γης πρωτοκατοικήθηκαν στα νεολιθικά χρόνια. Το 2.000 π.Χ. υπήρχε πλέον μια δραστήρια κοινότητα ανθρώπων επακριβώς τοποθετημένη. Τόπος ανεπαισθήτως δονούμενος, με χάρη στην όραση του επισκέπτη αλλά ειδικό βάρος φέροντας εγγενώς. Κι ας τον έχει «σκεπάσει» η Ακρόπολη με τη βαριά σκιά της κι αυτόν, όπως τόσα άλλα εξαιρετικά- αρχαία και διαχρονικά- τοπόσημα της Αττικής.

Το νερό κυλάει αδιάλειπτα από την αρχαία πηγή: από τα θεμέλια του Ναού της Αρτέμιδος στη Μεγάλη Στοά και στα απομεινάρια των αρχαίων δωματίων, όπου οι θέσεις των ανακλίντρων είναι ακόμα ορατές. Στη μυθολογία η Άρτεμις περιγράφεται ως γυναίκα χειραφετημένη, αμαζόνα αλλά και κουροτρόφος, σκληροτράχηλη και ορμητική (και στον λόγο της ακόμα)- «λέων γυναιξί» την αποκαλεί η Ήρα. Αεί παρθένος αλλά προστάτιδα των τοκετών και του γάμου εθεωρείτο η θεά από τους πιστούς.

Ο μύθος και οι ποιητές καταγράφουν πως στο Ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος έζησε και πέθανε η Ιφιγένεια, υπηρετώντας τη θεά ως ιέρειά της. Είναι η μυθολογία ως πηγή που εδώ τοποθετεί τον τάφο της. Τα μόνα σίγουρα είναι τα ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης- αυτή ανακάλυψε πως στο ναό διαβιούσαν από τα παιδικά τους χρόνια μέχρι και την ύστερη εφηβεία τους κορίτσια από τους Δήμους της Αθήνας: «οι άρκτοι» όπως καλούνταν ήταν ταμένες, πριν ακόμα γεννηθούν, από τις μητέρες τους στη θεά, με την προσδοκία ο τοκετός να κυλήσει φυσιολογικά. Στο Μουσείο της Βραυρώνας εκτίθενται αντικείμενα αυτών των νεαρών κοριτσιών- κάποια μοιάζουν τωρινά, μυστηριωδώς μοντέρνα και ανεξίτηλα τα χρώματά τους. Τόσο ώστε αισθάνεσαι την ανθρώπινη εντύπωση αυτών των γυναικών, τη διαχρονία της παρουσίας τους σε αυτόν τον τόπο.

Με μία αξέχαστη επίσκεψη, ολοκληρώνουμε και αυτήν την εβδομάδα του προγράμματός μας.